ZARZĄDZENIE NR 24/2020

Dyrektora Szkoły Podstawowej w Turzy
z dnia 01.12.2020 r.
w sprawie wprowadzenia Systemu Kontroli Zarządczej

w Publicznej Szkole Podstawowej w Turzy

Działając na podstawie

art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869 z póżn. zm.) oraz  Komunikatu Nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie ustanowienia standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych (Dz. Urz. Ministra Finansów Nr 15 z 2009 r. poz. 84), zarządza się, co następuje:

§ 1          

1.      Wprowadza się System Kontroli Zarządczej w Publicznej Szkole Podstawowej w Turzy, w tym:

1)   System wyznaczania i monitorowania realizacji celów.

2)   Zasady zarządzania ryzykiem.

3)   Zasady samooceny oraz przedstawiania oświadczenia o stanie kontroli zarządczej.

2.      Szczegółowe zapisy regulujące system kontroli zarządczej w Publicznej Szkole Podstawowej w Turzy stanowią załącznik do niniejszego zarządzenia.

§ 2          

Zobowiązuję wszystkich pracowników do zapoznania się z treścią zarządzenia.

§ 3          

Z dniem podpisania tracą moc:

1)      Zarządzenie Nr 16/2018 Dyrektora Publicznej Szkoły Podstawowej w Turzy z dnia 11 października 2018 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu kontroli zarządczej

2)      Zarządzenie Nr 21/2017 Dyrektora Publicznej Szkoły Podstawowej w Turzy z dnia  20 grudnia 2017 r. w sprawie wprowadzenia zasad i trybu wyznaczania celów jednostki, określenie mierników ich realizacji oraz zasad monitorowania ich osiągnięć w Publicznej Szkole Podstawowej w Turzy,

3)      Zarządzenie Nr 122/2017 Dyrektora Publicznej Szkoły Podstawowej w Turzy z dnia  20 grudnia 2017 r. w sprawie wprowadzenia Procedury zarządzania ryzykiem w Publicznej Szkole Podstawowej w Turzy

 

§ 4

Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

 Dyrektor PSP w Turzy

Zbigniew Cytera

 

 

 

 

 

 

 

 

Systemu Kontroli Zarządczej

w Publicznej Szkole Podstawowej w Turzy

 

Postanowienia ogólne

                                                                                                                       § 1      

 

Niniejszy dokument określa zakres, zasady i sposób funkcjonowania Systemu Kontroli Zarządczej w Publicznej Szkole Podstawowej w Turzy , w tym:

1)    Definicję kontroli zarządczej,

2)    Cele Systemu Kontroli Zarządczej,

3)    Elementy Systemu Kontroli Zarządczej,

4)    Dokumentację Systemu Kontroli Zarządczej,

5)    Odpowiedzialność za funkcjonowanie Systemu Kontroli Zarządczej.

 

                                                                                                                       § 2      

Podstawa prawna

System Kontroli Zarządczej w Publicznej Szkole Podstawowej w Turzy wprowadzony został na podstawie następujących regulacji prawnych i dokumentów:

1)    Art. 68-71 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Tekst jednolity Dz. U. Nr  z 2019 r. poz. 869 z późn. zm.).

2)    Komunikatu nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych (Dz. Urz. Ministra Finansów Nr 15, z 2009 r. poz. 84),

 

                                                                                                                       § 3      

Podstawowe definicje

Ilekroć w treści tego dokumentu jest mowa o:

1)    Jednostce, należy przez to rozumieć Publiczną Szkołę Podstawową w Turzy,

2)    Kontroli zarządczej, należy przez to rozumieć ogół działań podejmowanych, aby zapewnić realizację celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny
i terminowy.

3)    Koordynatorze, rozumie się przez to dyrektora szkoły lub osobę wskazaną przez dyrektora szkoły, która ponosi odpowiedzialność za koordynację prac związanych z funkcjonowaniem Systemu Kontroli Zarządczej, w tym działań związanych z wyznaczaniem i monitorowaniem realizacji celów oraz zarządzaniem ryzykiem.

4)    Pracowniku, należy przez to rozumieć nauczycieli, pracowników zatrudnionych w pionie administracyjnym i obsługi Publicznej Szkoły Podstawowej w Turzy.

5)    Kwestionariuszu samooceny, należy przez to rozumieć kwestionariusz, w którym dokumentowane są wyniki oceny Systemu Kontroli Zarządczej.

6)    Rejestrze ryzyka, należy przez to rozumieć dokument odzwierciedlający przeprowadzoną identyfikację i analizę ryzyk, a także zaproponowaną reakcję na ryzyko. Stanowi główne źródło informacji dla sporządzanych okresowo raportów i zestawień dotyczących zarządzania ryzykiem.

7)    Dyrektorze / Kierowniku jednostki, należy przez to rozumieć dyrektora Publicznej Szkoły Podstawowej w Turzy.

8)    Ryzyku, należy przez to rozumieć możliwość zaistnienia zdarzenia, które będzie miało wpływ na realizację założonych celów.

9)    Samoocenie, należy przez to rozumieć formalny proces, który umożliwia dokonanie przeglądu istniejących elementów kontroli zarządczej pod względem adekwatności, celem proponowania i wdrażanie ulepszeń w istniejącym systemie.

10) Właścicielu celu. rozumie się przez to osoby wskazane przez dyrektora, które są bezpośrednio odpowiedzialne za wykonanie danego celu.

11) Zarządzaniu ryzykiem, należy przez to rozumieć logiczną i systematyczną metodę tworzenia kontekstu, identyfikacji, analizy, oceny, działania, nadzoru oraz informowania
o ryzyku w sposób, który umożliwi minimalizację strat i maksymalizację możliwości.

 

                                                                                                                       § 4      

Cele Systemu Kontroli Zarządczej

Celem kontroli zarządczej w jednostce jest realizacja celów i zadań, w sposób zgodny
z prawem, skuteczny, efektywny, oszczędny i terminowy, a w szczególności zapewnienie:

1)    Zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi,

2)    Skuteczności i efektywności działania,

3)    Wiarygodności sprawozdań,

4)    Ochrony zasobów,

5)    Przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania,

6)    Efektywności i skuteczności przepływu informacji,

7)    Zarządzania ryzykiem.

 

                                                                                                                       § 5      

Elementy Systemu Kontroli Zarządczej

Na system kontroli zarządczej w jednostce składają się następujące elementy:

1)     Środowisko wewnętrzne, które stanowi podstawę dla wszystkich pozostałych elementów Systemu Kontroli Zarządczej i na które składają się działania podejmowane w zakresie:

a)    przestrzegania wartości etycznych określonych w Kodeksie etycznym nauczyciela, stanowiącym załącznik nr 1 oraz Kodeksie etycznym pracowników samorządowych stanowiącym załącznik nr 2 do niniejszego dokumentu,

b)    zapewnienia kompetencji zawodowych pracowników jednostki, które zostały zawarte w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. 2017, poz.1575 z późn. zm.) oraz Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 15 maja 2018 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 936 z późn. zm.).

 

c)    zapewnienia struktury organizacyjnej, którą przedstawiono w załączniku nr 3, odpowiadającej celom i zadaniom jednostki,

d)    delegowania uprawnień pracownikom.

2)      Cele i zarządzanie ryzykiem, które ma na celu zwiększenie prawdopodobieństwa osiągnięcia celów i realizacji zadań jednostki poprzez podejmowanie między innym następujących zadań:

a)    sformułowanie misji rozumianej jako określenie celu istnienia jednostki,

b)    określanie celów i zadań, monitorowanie i ocena ich realizacji,

c)    identyfikację ryzyka czyli określenia zdarzeń, które mogą mieć wpływ na realizację założonych celów,

d)    analizę ryzyka rozumianego jako określenie prawdopodobieństwa wystąpienia danego ryzyka i możliwych jego skutków,

e)    reakcji na ryzyko.

3)     Mechanizmy kontroli, które mają stanowić efektywną i skuteczną realizację reakcji na ryzyko, poprzez podejmowanie między innym następujących działań:

a)    dokumentowanie Systemu Kontroli Zarządczej,

b)    nadzór nad wykonaniem zadań w celu ich oszczędnej, efektywnej                                            i skutecznej realizacji,

c)    zapewnienie ciągłości działalności jednostki,

d)    zapewnienia właściwej ochrony i wykorzystania zasobów jednostki,

e)    wdrożenia szczegółowych mechanizmów kontroli dotyczących operacji finansowych i gospodarczych,

f)     określenie mechanizmów kontroli zapewniających bezpieczeństwo danych
i systemów informatycznych.

4)     Informacja i komunikacja, które mają zapewnić wszystkim pracownikom w jednostce dostęp do informacji niezbędnych do wykonywania przypisanych im celów i zadań, między innymi poprzez:

a)    zapewnienie bieżącej informacji,

b)    zapewnienie komunikacji wewnętrznej w ramach jednostki,

c)    zapewnienie komunikacji z podmiotami zewnętrznymi,

5)     Monitorowanie i ocena, które mają stanowić weryfikację obecności i funkcjonowania elementów Systemu Kontroli Zarządczej między innymi poprzez:

a)    monitorowanie Systemu Kontroli Zarządczej,

b)    działania prowadzące do doskonalenia i usprawnienia kontroli zarządczej zgłaszane przez pracowników szkoły,

c)    zmianę i aktualizację funkcjonujących w szkole procedur i regulaminów,

d)    uzyskanie corocznej oceny stanu kontroli zarządczej.

 

                                                                                                                       § 6      

Odpowiedzialność za funkcjonowanie Systemu Kontroli Zarządczej

1.       Za właściwe funkcjonowanie systemu kontroli zarządczej w jednostce odpowiedzialny jest dyrektor.

2.       Dyrektor może wyznaczyć jednego z pracowników na koordynatora prac związanych  z bieżącym funkcjonowaniem Systemu kontroli zarządczej.

3.    Wszyscy pracownicy  jednostki biorą udział w funkcjonowaniu adekwatnego, skutecznego i efektywnego Systemu Kontroli Zarządczej poprzez właściwe wykonywanie powierzanych im obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności określonych między innymi w opisie stanowiska pracy, którego wzór zawiera załącznik nr 4.

4.    Pracownicy jednostki zobowiązani są do przekazywania dyrektorowi informacji, które mogą mieć wpływ na ocenę i doskonalenie kontroli zarządczej, w szczególności w zakresie:

1)  Wykrytych nieprawidłowości i nadużyć,

2)  Skarg i wniosków podmiotów wewnętrznych i zewnętrznych,

3)  Innych istotnych różnic i odchyleń od działalności planowej.

5.    Każdy pracownik ma obowiązek zgłaszania uwag dotyczących funkcjonowania
i usprawnienia Systemu Kontroli Zarządczej.

 

                                                                                                                       § 7      

Dokumentacja Systemu Kontroli Zarządczej

Oprócz niniejszego zapisu dokumentację Systemu Kontroli Zarządczej stanowią procedury wewnętrzne, instrukcje, polityki, regulaminy, dokumenty określające zakres obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności pracowników oraz inne dokumenty wewnętrzne.

 

 

Rozdział I 

System wyznaczania i monitorowania realizacji celów

                                                                                                                       § 8      

1.    Podstawowym zadaniem jednostki w ramach Systemu Kontroli Zarządczej jest wyznaczanie, w co najmniej rocznej perspektywie, celów i zadań oraz monitorowanie ich realizacji.

2.    Celem systemu wyznaczania i monitorowania realizacji celów w jednostce jest zapewnienie w szczególności:

1)  Spójnego i czytelnego systemu wyznaczania celów i zadań,

2)  Odpowiedniego skoordynowania działań podejmowanych w ramach jednostki,

3)  Skuteczności i efektywności podejmowanych działań,

4)  Informacji na temat stanu realizacji celów i zadań,

5)  Efektywnego wykorzystania zasobów.

 

                                                                                                                       § 9      

Misja

1.    Misją szkoły jest tworzenie uczniom możliwości pełnego rozwoju intelektualnego, emocjonalnego, fizycznego i duchowego w poszanowaniu ich godności i wolności światopoglądowej oraz przygotowanie ich do dalszego kształcenia.

 

2.    Decyzję o zmianie misji podejmuje rada pedagogiczna na wniosek dyrektora szkoły.

 

                                                                                                                      § 10     

Zasady i tryb wyznaczania celów i zadań

1.    Do końca września każdego roku dyrektor, pracownicy określają i przekazują propozycje celów do realizacji na rok następny koordynatorowi.

2.     Propozycje mogą dotyczyć dowolnego aspektu działalności jednostki, np.:

a)       realizacji zadań statutowych szkoły;

b)    kontroli poprawności procedur księgowych i finansowych;

c)    spraw kadrowych;

d)    remontów.

3.    Cele szkoły na rok kolejny w pierwszej dekadzie października określa zespół w skład, którego wchodzą:

a)    dyrektor szkoły,

b)    koordynator lub dwóch nauczycieli wskazanych przez dyrektora szkoły.

 

4.    W terminie do końca drugiej dekady października każdego roku koordynator przedstawia dyrektorowi projekt Planu Działalności na rok następny.

5.    W terminie do końca października każdego roku dyrektor zatwierdza Plan Działalności szkoły na rok następny.

6.    Do Planu Działalności wpisuje się co najmniej dwa cele.

7.    Po zatwierdzeniu dokumentu przez dyrektora, właściciele poszczególnych celów i zadań potwierdzają swoją odpowiedzialność za ich realizację podpisem składanym w Planie Działalności.

8.    Przy określaniu celów i zadań bierze się pod uwagę przede wszystkim:

1)  Misję jednostki,

2)  Przepisy prawa,

3)  Regulacje wewnętrzne określające obowiązki i zakres kompetencji.

9.    Określone w ramach Systemu Kontroli Zarządczej cele i zadania powinny być:

1)  Istotne, czyli ważne dla realizacji misji oraz ważne dla potrzeb pracowników szkoły,

2)  Precyzyjne, czyli formułowane w sposób jasny i zapewniający jednoznaczną interpretację,

3)  Spójne, czyli zapewniające wzajemną zgodność i brak powielania się,

4)  Realistyczne, czyli uwzględniające ryzyka związane z ich realizacją,

5)  Mierzalne - sformułowane w taki sposób, by można było liczbowo/wartościowo wyrazić stopień ich realizacji lub przynajmniej umożliwić jednoznaczną sprawdzalność ich realizacji,

6)  Osiągalne - cele powinny oscylować wokół spodziewanych pozytywnych wyników wykonania a nie minimum zapewniającego pewność osiągania celu. Cel powinien zakładać rozwój, postęp a nie utrwalać stan obecny w tym zakresie,

7)  Określone w czasie - powinny mieć określony termin realizacji.

 

                                                                                                                      § 11     

Zasady i tryb wyznaczania określania mierników

1.    Wszystkim z wyznaczonych w ramach Systemu Kontroli Zarządczej celom
i zadaniom przypisany jest miernik określający jego docelową wartość.

2.    Mierniki realizacji celów określa dyrektor lub właściciel celu lub zadania.

3.    Przy określaniu miernika i jego docelowej wartości bierze się pod uwagę przede wszystkim:

1)  Przepisy prawa,

2)  Regulacje wewnętrzne określające obowiązki i zakres kompetencji,

3)  Wytyczne  dyrektora, jeśli zostały określone.

4.    Przypisane poszczególnym celom i zadaniom mierniki powinny być:

1)  Mierzalne, czyli umożliwiające określenie stopnia realizacji celów i zadań oraz ich planowane wartości,

2)  Określone w perspektywie roku, w którym dany cel lub zadanie ma być zrealizowane,

5.    Na zasadach wyjątku, dyrektor może podjąć decyzję o zastosowaniu mierników opisowych, niespełniających wymogu mierzalności.

 

                                                                                                                      § 12     

Plan Działalności

1.    Plan Działalności zawiera następujące informacje:

1)  Cele,

2)  Zadania służące osiągnięciu celów,

3)  Mierniki odpowiadające poszczególnym celom i zadaniom,

4)  Zasoby, czyli dostępne środki  finansowe w ramach określonego celu i zadania,

5)  Osoby odpowiedzialne (właściciele) za realizację poszczególnych celów i zadań  wraz z ich podpisami.

6)  Datę zatwierdzenia przez dyrektora do realizacji i podpis.

2.    Wzór Planu Działalności stanowi załącznik nr 5 do niniejszego dokumentu.

 

                                                                                                                      § 13     

Zasady i tryb monitorowania realizacji celów i zadań

1.    Za bieżące monitorowanie celów i zadań za pomocą wyznaczonych mierników odpowiedzialni są właściciele poszczególnych celów i zadań.

2.    W przypadku wystąpienia istotnego zagrożenia dotyczącego realizacji założonych celów i zadań, ich właściciele mają obowiązek niezwłocznego przekazywania informacji na ten temat dyrektorowi.

 

                                                                                                                      § 14     

Sprawozdanie z wykonania Planu działalności

1.    W terminie do końca lutego każdego roku koordynator przekazuje  dyrektorowi projekt Sprawozdania z wykonania Planu Działalności w szkole.

2.    Nie później niż w terminie do końca marca każdego roku  dyrektor zatwierdza
Sprawozdanie z wykonania Planu Działalności.

3.    Sprawozdanie z wykonania Planu Działalności zawiera informacje o realizacji celów
i zadań ze szczególnym uwzględnieniem:

1)  Celów i zadań wymienionych w Planie Działalności,

2)  Uzyskanych mierników,

3)  Ewentualnych przyczyn braku realizacji założonych celów i zdań.

4.    Wzór Sprawozdania z wykonania Planu Działalności stanowi załącznik nr 6 do niniejszego dokumentu.

Rozdział II 

Zasady zarządzania ryzykiem

                                                                                                                      § 15     

Celem funkcjonującego w jednostce procesu zarządzania ryzykiem jest zwiększenie prawdopodobieństwa osiągnięcia wyznaczonych celów i zadań.

                                                                                                                      § 16     

Zakres zadań i obowiązków

1.    Za funkcjonowanie zarządzania ryzykiem odpowiada  dyrektor poprzez:

1)    Kształtowanie i wdrażanie zasad zarządzania ryzykiem,

2)    Nadzór i monitorowanie skuteczności procesu zarządzania ryzykiem,

3)    Wyznaczanie poziomu ryzyka akceptowalnego,

4)    Podejmowanie decyzji dotyczących sposobu postępowania w odniesieniu do poszczególnych ryzyk,

5)    Podejmowanie decyzji dotyczących określenia właścicieli ryzyk.

2.    Odpowiedzialność za zarządzanie ryzykiem ponoszą wyznaczeni przez dyrektora właściciele poszczególnych celów i zadań poprzez:

1)    Koordynację procesu identyfikowania ryzyk związanych z realizacją wyznaczonych celów i zadań,

2)    Ujednolicanie i kumulowanie ryzyk przekazywanych przez pracowników,

3)    Prowadzenie rejestru ryzyk obejmującego zidentyfikowane ryzyka szkoły,

4)    Coroczny przegląd zarządzania ryzykiem w celu jej aktualizacji.

3.    Wskazani przez  dyrektora właściciele poszczególnych celów i zadań odpowiadają za zarządzanie ryzykiem poprzez:

1)    Identyfikację ryzyk związanych z realizacją wyznaczonych im celów i zadań,

2)    Przeprowadzanie analizy ryzyka dla zidentyfikowanych ryzyk,

3)    Proponowanie sposobu postępowania w odniesieniu do poszczególnych ryzyk,

4)    Wdrażanie działań zaradczych w stosunku do zidentyfikowanych ryzyk.

4.    Odpowiedzialność za określenie poziomu ryzyka akceptowalnego ponosi dyrektor szkoły.

 

 

                                                                                                                      § 17     

Identyfikacja ryzyka

1.    W terminie do połowy listopada każdego roku właściciele celów i zadań dokonują identyfikacji ryzyka w odniesieniu do swoich celów i zadań na rok następny.

2.    W przypadku zmiany Planu działalności przez dyrektora należy dokonać ponownej identyfikacji ryzyka.

3.    Ponowna identyfikacja ryzyka dokonywana jest również w przypadku istotnej zmiany warunków, w których funkcjonuje jednostka.

4.    Każde zidentyfikowane ryzyko ujmowane jest w rejestrze ryzyka zgodnie z zasadami określonymi w § 23.

5.    O ile  dyrektor  nie postanowi inaczej, właścicielem danego ryzyka jest właściciel celu lub zadania, do którego odnosi się to ryzyko.

6.    Każdy pracownik ma prawo i obowiązek zgłaszania koordynatorowi lub dyrektorowi ryzyk zidentyfikowanych w ramach realizowanych przez siebie celów i zadań.

 

                                                                                                                      § 18     

1.    W procesie identyfikacji ryzyka wykorzystuje się między innymi następujące źródła informacji:

1)    Wyniki monitoringu realizacji wyznaczonych celów i zadań,

2)    Dane na temat realizacji celów i zadań z lat ubiegłych,

3)    Ustalenia z przeprowadzonych audytów i kontroli.

2.    W procesie identyfikacji ryzyka rozważane są czynniki sprzyjające wystąpieniu ryzyk wynikających ze źródeł zewnętrznych i wewnętrznych.

3.    Przykładowe czynniki zewnętrzne i wewnętrzne zamieszczono w załączniku nr 7.

 

                                                                                                                      § 19     

Analiza ryzyka

1.    Każde zidentyfikowane ryzyko podlega analizie pod kątem jego znaczenia dla osiągnięcia przez jednostkę założonych celów i zadań.

2.    Proces analizy ryzyka odbywa się do końca listopada każdego roku.

3.    Każde poddane analizie ryzyko ujmowane jest w rejestrze ryzyka zgodnie z zasadami określonymi w § 23.

4.    Każde ryzyko poddane analizie przypisywane jest do odpowiednich celów i zadań ujętych w rejestrze ryzyka.

 

 

                                                                                                                      § 20     

1.    Każde ryzyko oceniane jest pod kątem siły oddziaływania i prawdopodobieństwa jego wystąpienia.

2.    Ocena danego ryzyka (istotność ryzyka) stanowi iloczyn siły oddziaływania i prawdopodobieństwa jego wystąpienia.

3.    Ocena siły oddziaływania danego ryzyka polega na przypisaniu każdemu z ryzyk punktacji od 1 do 5, gdzie:

1)    1 oznacza oddziaływanie nieznaczne,

2)    2 oznacza oddziaływanie małe,

3)    3 oznacza oddziaływanie średnie,

4)    4 oznacza oddziaływanie poważne,

5)    5 oznacza oddziaływanie katastrofalne  dla wyznaczonych celów i zadań.

4.    Przy ocenie siły oddziaływania danego ryzyka dla osiągnięcia wyznaczonych celów
i zadań uwzględnia się zarówno skutki finansowe jak i niefinansowe.

5.    Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia danego ryzyka polega na przypisaniu każdemu z ryzyk punktacji od 1 do 5, gdzie:

1)    1 oznacza prawdopodobieństwo znikome,

2)    2 oznacza prawdopodobieństwo niskie,

3)    3 oznacza prawdopodobieństwo średnie,

4)    4 oznacza prawdopodobieństwo wysokie,

5)    5 oznacza prawdopodobieństwo bardzo wysokie.

6.    Przy ocenie prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka należy wziąć pod uwagę istniejące mechanizmy kontrolne oraz ich skuteczność.

7.    Szczegółowy opis punktacji stosowanej do oceny siły oddziaływania
i prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka został zawarty w załączniku nr 10 do niniejszego dokumentu.

8.    Wyniki analizy ryzyka poszczególnych ryzyk ujmowane są w rejestrze ryzyka zgodnie
z zasadami określonymi w § 23.

 

                                                                                                                      § 21     

Priorytet kierownictwa

1.    Zespół ds. zarządzania ryzykiem dokonuje oceny istotności wszystkich zidentyfikowanych ryzyk poprzez nadanie priorytetu kierownictwa, które opisano w załączniku nr 8, uwzględniając między innymi określony poziom ryzyka akceptowalnego.

2.    Ryzykiem akceptowalnym jest ryzyko nieistotne.

3.    Nadanie priorytetu kierownictwa polega na przypisaniu każdemu z ryzyk punktacji od 1 do 3, gdzie:

1)    1 oznacza priorytet niski, akceptacja ryzyka i nie podejmowanie działań zaradczych,

2)    2 oznacza priorytet średni, akceptacja ryzyka, zaplanowanie działań zaradczych do ewentualnego wdrożenia,

3)    3 oznacza priorytet wysoki, brak akceptacji ryzyka, wdrożenie działań zaradczych w określonym przez dyrektora terminie.

 

                                                                                                                      § 22     

Reakcja na ryzyko

1.    Dla każdego zidentyfikowanego i poddanego analizie ryzyka właściciel ryzyka wskazuje właściwą, optymalną jego zdaniem, reakcję (tolerowanie, przeniesienie, wycofanie się, działanie).

2.    Dla każdego ryzyka, które przekracza akceptowalny poziom są opracowywane
i wdrażane przez właściciela ryzyka odpowiednie działania zaradcze.

3.    Określenie reakcji na ryzyka ujmowane są w rejestrze ryzyka zgodnie z zasadami określonymi w § 23.

 

                                                                                                                      § 23     

Rejestr ryzyk

1.    W szkole prowadzony jest rejestr ryzyk, który stanowi załącznik nr 9 do niniejszego dokumentu.

2.    W terminie do końca listopada każdego roku, koordynator opracowuje rejestr ryzyk.

3.    W przypadku zmiany Planów działalności przez  dyrektora koordynator dokonują aktualizacji rejestru ryzyk.

4.    Rejestr ryzyk wypełniany jest w następującej kolejności:

1)    Na etapie identyfikacji ryzyk wpisywane są dane: numer porządkowy, cel, zadanie, opis ryzyka w zadaniu, stosowane aktualnie mechanizmy kontrolne oraz właściciel ryzyka,

2)    Na etapie analizy ryzyka w rejestrze ryzyka wpisywane są dane: siła oddziaływania ryzyka, prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka, punktowa ocena ryzyka, priorytet kierownictwa,

3)    Na etapie określania właściwej reakcji na ryzyko w rejestrze ryzyka wpisywane są informacje o przyjętej reakcji (tolerowanie, przeniesienie, wycofanie się, działanie). Opisana w rejestrze ryzyka reakcja na ryzyko może ulec zmianie po określeniu priorytetu kierownictwa.

4)    Na podstawie informacji zawartych pkt 1 – 3 Zespół ds. zarządzania ryzykiem określa priorytet kierownictwa w odniesieniu do poszczególnych ryzyk.

 

                                                                                                                      § 24     

Zespół ds. zarządzania ryzykiem

1.    Celem Zespołu ds. zarządzania ryzykiem jest przede wszystkim:

1)    Wspieranie  dyrektora w podejmowaniu decyzji w odpowiedzi na zidentyfikowane ryzyka,

2)    Analiza Raportu rocznego z zarządzania ryzykiem,

3)    Dokonywanie przeglądu skuteczności ogólnych założeń systemu zarządzania ryzykiem.

4.    W skład Zespołu ds. zarządzania ryzykiem wchodzą:

1)    dyrektor szkoły,

2)    koordynator lub dwóch nauczycieli wskazanych przez dyrektora szkoły.

2.    W zebraniach Zespołu ds. zarządzania ryzykiem mogą uczestniczyć również inni wskazani przez  dyrektora pracownicy jednostki, jeżeli zostanie uznane to za wskazane.

 

                                                                                                                      § 25     

Raport roczny z zarządzania ryzykiem

1.    W terminie do końca lutego każdego roku koordynator opracowuje i przedstawia Zespołowi ds. zarządzania ryzykiem Raport roczny z zarządzania ryzykiem.

2.    Wzór raportu stanowi załącznik nr 11 do niniejszego dokumentu.

 

Rozdział III 

Zasady samooceny oraz przedstawiania oświadczenia o stanie kontroli zarządczej

                                                                                                                      § 26     

Samoocena systemu kontroli zarządczej

1.    W celu zapewnienia właściwego funkcjonowania kontroli zarządczej do końca marca każdego roku dyrektor  dokonuje samooceny Systemu Kontroli Zarządczej.

2.    Dyrektor może zobowiązać poszczególnych pracowników do dokonania samooceny Systemu Kontroli Zarządczej w obszarze, za który odpowiadają.

3.    Koordynator przygotowuje informację o stanie kontroli zarządczej w szkole i przekazuje ją Dyrektorowi – w terminie do końca lutego każdego roku.

4.    Wzór informacji o stanie kontroli zarządczej stanowi załącznik nr 14 do niniejszego dokumentu.

5.    Samoocena może zostać przeprowadzona dodatkowo w trakcie roku, w trybie doraźnym, w przypadku wystąpienia istotnych zmian w odniesieniu do funkcjonowania jednostki.

                                                                                                                      § 27     

Kwestionariusz samooceny

1.    Podstawą udokumentowania samooceny jest kwestionariusz, w którym dokonuje się oceny wypełniania kryteriów kontroli zarządczej, według wzoru określonego w załączniku nr 12 przekazywanego przez dyrektora.

2.    Samoocenę przeprowadza się przy zachowaniu zasad rzetelności i bezstronności dokonywanych ocen, poprzez odniesienie się do istniejących dowodów funkcjonującego Systemu Kontroli Zarządczej. W tym celu należy wykorzystać informacje zebrane
w wyniku:

1)    Sprawowanego nadzoru pedagogicznego,

2)    Wykonywanych przeglądów bieżących (monitoring) działalności,

3)    Analizy i oceny ryzyka,

4)    Informacje przekazywane przez pracowników, które mogą mieć wpływ na ocenę i doskonalenie kontroli zarządczej,

5)    Informacje na temat realizacji procedur wewnętrznych,

6)    Informacje na temat działań szkoleniowych i innych wzmacniających systemy kontrolne.

3.    Podczas wypełniania kwestionariusza samooceny należy wziąć pod uwagę również wszelkie informacje na temat nieprawidłowości i ryzyk funkcjonowania systemu kontroli zarządczej o jakich mowa w raportach służb kontrolnych i audytowych.

                                                                                                                      § 28     

1.    W ramach samooceny należy dokonać oceny poszczególnych elementów kontroli zarządczej według przyjętej 5 stopniowej skali ocen dojrzałości jednostki stanowiącej załącznik nr 13 do niniejszego dokumentu. Kwantyfikacja ocen przedstawia się następująco:

1)    Ocena 1 – Wyraźne nieprzestrzeganie wymogów. Ocena skrajnie negatywna. Wymagane są natychmiastowe działania naprawcze ze strony kierownictwa jednostki.

2)    Ocena 2 – Niedostateczna. Ocena negatywna. Wymagane są natychmiastowe działania naprawcze ze strony kierownictwa jednostki.

3)    Ocena 3 – Dostateczna. Ocena pozytywna. Działania naprawcze powinny nastąpić
w czasie określonym przez kierownictwo jednostki.

4)    Ocena 4 – Dobra. Ocena jednoznacznie pozytywna. Ewentualne działania udoskonalające powinny nastąpić w czasie określonym przez kierownictwo jednostki.

5)    Ocena 5 – Najlepsza praktyka. Ocena skrajnie pozytywna. Nie ma potrzeby podejmowania działań naprawczych.

 

                                                                                                                      § 29     

Oświadczenie o stanie kontroli zarządczej

1.    Koordynator przygotowuje oświadczenie o stanie kontroli zarządczej w szkole i przekazuje je Dyrektorowi – w terminie do końca lutego każdego roku.

2.    Celem potwierdzenia, że system kontroli zarządczej wdrożony w szkole zapewnia realizację celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy we wszystkich procesach zachodzących w szkole, dyrektor składa w terminie do końca marca każdego roku oświadczenie o stanie kontroli zarządczej w szkole . Oświadczenie odnosi się do zdarzeń dla minionego roku budżetowego. Wzór oświadczenia zawarto w załączniku nr 15.

3.    Przy sporządzaniu oświadczeń należy uwzględnić wyniki dokonanej samooceny systemu kontroli zarządczej oraz oceny realizacji założonych na dany rok celów i zadań.

                                                                                                                      § 30     

Przy sporządzaniu oświadczenia o stanie kontroli zarządczej dyrektor uwzględnia przede wszystkim:

1)    Wyniki samooceny Systemu Kontroli Zarządczej;

2)    Sprawozdanie z wykonania Planu Działalności,

3)    Wyniki audytów i kontroli.

                                                                                                                      § 31     

1.    W przypadku wystąpienia zastrzeżeń dotyczących funkcjonowania kontroli zarządczej, osoba podpisująca oświadczenie o stanie kontroli zarządczej zobowiązana jest do określenia działań naprawczych.

2.    Ostateczną decyzję co do zakresu i terminu działań naprawczych podejmuje dyrektor.

 

 

Załącznik nr 1

Kodeks Etyczny Nauczyciela

 

Preambuła

 

Kodeks Etyki Nauczycielskiej jest wezwaniem do wszystkich nauczycieli, aby w życiu i pracy zawodowej kierowali się zasadami moralnymi, prawdą i dobrem. Z powołaniem nauczyciela wiąże się nierozerwalnie rola wychowawcy. Zadaniem nauczyciela jest pobudzanie i wspieranie wszechstronnego rozwoju i doskonalenia ucznia oraz studenta jako osoby obdarzonej godnością. Jest to możliwe tylko wówczas, gdy nauczyciel w swoim postępowaniu kieruje się zasadami miłości i służby.

Od wysiłku wychowawczego nauczycieli zależy właściwe rozumienie wartości moralnych i docenianie ich wielkiej wagi w życiu każdego człowieka. Od pracy nauczycieli zależy w dużej mierze, jacy będą obywatele Rzeczpospolitej, jej siła i pomyślność.

Kodeks Etyki Nauczycielskiej oparty jest na wartościach chrześcijańskich, które są podstawowe, uniwersalne i niepodważalne.

Zasadniczym jego celem i zadaniem jest uświadomienie nauczycielom wagi moralnego wymiaru ich pracy oraz wezwanie do podjęcia pracy nad sobą, aby przywrócić zawodowi nauczyciela należny prestiż społeczny.

 

 

Przyrzeczenie nauczycielskie

Ja, nauczyciel Rzeczypospolitej Polskiej, przyrzekam rzetelnie pełnić mą powinność nauczyciela i wychowawcy, dążyć do pełni rozwoju i doskonalenia osobowego tak własnego, jak i powierzonych mi uczniów, kształcić oraz wychowywać młode pokolenia w duchu umiłowania prawdy, człowieka i Ojczyzny, zgodnie z powszechnymi zasadami dobra i sprawiedliwości, strzec godności stanu nauczycielskiego i dbać o jego dobre imię.

(Tak mi dopomóż Bóg!)

 

 

Zasady ogólne etyki nauczycielskiej

 

1.         Nauczyciel powinien stanowić wzór osobowości prawej i szlachetnej, wrażliwej i odpowiedzialnej, o postawie otwartej na drugiego człowieka.

2.         Podstawowym zadaniem nauczyciela jest troska o dobro ucznia i studenta.

3.         Nauczyciel uczciwie i rzetelnie przekazuje wiedzę zgodną z prawdą.

4.         Nauczyciel szanuje godność ucznia i studenta w procesie kształcenia i wychowania.

5.         Nauczyciel szanuje autonomię ucznia i studenta oraz jego rodziny.

6.         Nauczyciel stoi na straży realizacji chrześcijańskich wartości moralnych, uczy i wychowuje własną postawą i przykładem.

7.         Nauczyciel jest tolerancyjny wobec innych przekonań religijnych i światopoglądów, respektujących ład społeczny i moralny.

8.         Nauczyciel w duchu prawdy uczy zasad współżycia społecznego i miłości Ojczyzny.

9.         Nauczyciel wprowadza ucznia i studenta w dziedzictwo kulturowe narodu polskiego oraz uczy poszanowania kultury innych narodów.

 

10.      Nauczyciel wychowuje w szacunku dla każdego życia ludzkiego, we wszystkich fazach jego rozwoju, od poczęcia po naturalny kres.

11.      Nauczyciel uczy kultury współżycia ze światem przyrody.

12.      Nauczyciel, kierując się dobrem ucznia i studenta, wybiera odpowiednie metody, formy oraz środki nauczania i wychowania, stosuje obiektywne kryteria oceny z uwzględnieniem zasady indywidualizacji.

13.      Powinnością moralną nauczyciela jest stałe podnoszenie swych kwalifikacji zawodowych.

14.      Nauczyciela obowiązuje tajemnica zawodowa.

 

Zasady szczegółowe etyki nauczycielskiej

 

     I.    Nauczyciel wobec ucznia

1.         Nauczyciel szanuje godność ucznia jako osoby: akceptuje go, uznaje jego prawa, rozwija samodzielność myślenia i refleksyjność oraz pozwala mu wyrażać własne poglądy.

2.         Nauczyciel pamięta, że pierwszymi i głównymi wychowawcami dzieci są rodzice, szanuje ich prawa oraz wspomaga w procesie wychowania.

3.         Nauczyciel troszczy się o wszechstronny i harmonijny rozwój ucznia i studenta w sferze intelektualnej, duchowej, moralnej, estetycznej, fizycznej oraz społecznej.

4.         Nauczyciel traktuje indywidualnie każdego ucznia i studenta, starając się rozumieć i wspomagać jego możliwości i potrzeby. Szczególną troską otacza osoby niepełnosprawne.

5.         Nauczyciel poprzez działania pedagogiczne i własną postawę wspomaga ucznia i studenta w procesie integralnego rozwoju i doskonalenia oraz czyni ich współuczestnikami i współtwórcami tego procesu.

6.         Nauczyciel pobudza ucznia do odkrywania wewnętrznych źródeł jego twórczych możliwości i zdolności oraz inspiruje i pomaga w poszukiwaniu i wyborze tego, co dobre dla jego rozwoju i doskonalenia osobowego.

7.         Nauczyciel wychowuje ucznia i studenta do odpowiedzialności za własne czyny i ponoszenia konsekwencji dokonanych wyborów.

8.         Nauczyciel uczy zasad kultury osobistej oraz wpływa na kształtowanie postaw prorodzinnych ucznia i studenta.

9.         Nauczyciel wychowuje swoich uczniów w duchu współdziałania i współżycia w grupie oraz w zespole, ucząc jednocześnie poszanowania zasad szlachetnego współzawodnictwa.

10.      Stosunek nauczyciela do ucznia powinna cechować życzliwość, wyrozumiałość i cierpliwość, a jednocześnie stanowczość i konsekwencja w stosowaniu ustalonych kryteriów wymagań.

11.      Nauczyciela obowiązuje obiektywizm, sprawiedliwość, bezinteresowność i szacunek w traktowaniu i ocenie każdego ucznia i studenta bez względu na okoliczności.

12.      Nauczyciela obowiązują poprawne relacje interpersonalne z uczniami i ich rodzicami.

13.      Nauczyciel nie wykorzystuje dla własnych korzyści swojej pozycji zawodowej w stosunku do uczniów i ich rodziców. Nie wolno mu stosować wobec uczniów wyzwisk, drwin, ośmieszania, kar cielesnych, szantażu lub nacisku psychicznego.

14.      Jednym z zadań nauczyciela jest ukazywanie zagrożeń płynących z nałogów patologii społecznych.

15.      Nauczycielowi nie wolno rozpowszechniać negatywnych informacji o uczniu i jego środowisku rodzinnym ani ujawniać powierzonych mu w zaufaniu tajemnic, z wyjątkiem sytuacji wyższej konieczności, np. gdy wymaga tego dobro ucznia lub szkoły.

16.      Niedopuszczalne jest włączanie uczniów i studentów do takich protestów czy strajków, których celem byłaby obrona partykularnych interesów nauczycieli. Możliwe są jedynie publiczne wystąpienia w obronie honoru i godności własnego narodu.

 

    II.    Nauczyciel wobec pracowników oświaty

 

1.         Nauczyciel wraz z nadzorem pedagogicznym i innymi pracownikami oświaty powinien tworzyć zespół ludzi wspomagających się w realizacji wspólnego celu, jakim jest nauczanie i wychowanie. Tworzenie grup nacisku dla obrony własnych korzyści jest niemoralne.

2.         Nauczycieli powinny łączyć więzy koleżeństwa, współpracy, pedagogicznej solidarności i szlachetnego współzawodnictwa.

3.         Nauczyciel doświadczony winien otoczyć opieką nauczycieli rozpoczynających pracę, służąc im radą i pomocą. Nauczyciel młodszy winien okazywać szacunek i uznanie kolegom z dłuższym stażem pracy.

4.         Nauczyciel nie powinien podważać autorytetu innych nauczycieli i pracowników oświaty. Wszelkie uwagi o dostrzeżonych błędach w ich postępowaniu powinien najpierw przekazać bezpośrednio zainteresowanym.

5.         Nauczyciel zobowiązany jest do nierozpowszechniania informacji z posiedzeń rad pedagogicznych.

6.         Nauczyciele pełniący funkcje w nadzorze pedagogicznym zobowiązani są kierować się w swojej działalności zasadami niniejszego Kodeksu.

 

  III.    Nauczyciel wobec swoich praw i obowiązków

 

1.         Moralnym obowiązkiem nauczyciela jest sumienne i rzetelne wykonywanie swych zadań dydaktycznych i wychowawczych.

2.         Nauczyciel, mając prawo do godziwego wynagrodzenia, nie uzależnia od niego jakości swej pracy.

3.         Nauczyciel kieruje się takimi samymi zasadami etycznymi zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym.

4.         Nauczyciel nieustannie pracuje nad swym wszechstronnym rozwojem.

5.         Nauczyciel, doceniając rangę i doniosłość swojej społecznej roli, dąży do moralnej naprawy i rozwoju narodu polskiego oraz całego społeczeństwa.

6.         Nauczyciela powinna cechować wysoka kultura osobista, a zwłaszcza kultura języka ojczystego.

7.         Nauczyciel ma prawo do rzetelnej, zgodnej z prawdą, obiektywnej, uzasadnionej merytorycznie oceny swojej pracy. Ujemna opinia o pracy nauczyciela nie może mieć cech zniesławienia.

8.         Nauczyciel oceniany ma prawo wyboru i powołania specjalisty do komisji oceniającej jego pracę.

9.         Nauczyciel ma prawo do obrony swoich praw, zadań i obowiązków oraz do sprostowania niesłusznej lub krzywdzącej go opinii.

 

  IV.    Nauczyciel wobec nauki

 

1.         Nauczyciel, bez względu na okoliczności, ma obowiązek głoszenia i bronienia prawdy w nauce.

 

2.         Nauczyciel ma obowiązek przekazywania uczniom i studentom swojej wiedzy zgodnie z prawdą naukową i z własnym sumieniem.

3.         Nauczyciel powinien ujawniać i prostować wszelkie błędne informacje naukowe podawane do publicznej wiadomości.

4.         Nauczyciel, korzystając z cudzych dzieł, opracowań i badań powinien być w zgodzie z prawem autorskim i dobrymi obyczajami obowiązującymi w pracy naukowej.

5.         Nauczyciel winien przestrzegać zasady wolności w prowadzonych badaniach naukowych oraz w głoszeniu własnych poglądów. Badania naukowe, które naruszają zasady etyczne oraz godność i życie człowieka są niemoralne i niedopuszczalne.

6.         Nauczyciel zapoznający się z najnowszymi osiągnięciami w nauce powinien odnosić się do nich z umiarem, krytycyzmem oraz odpowiedzialnością, wprowadzając do swojej pracy tylko te innowacje, które służą realizacji celu, jakim jest pozytywny rozwój moralny, duchowy, intelektualny i fizyczny ucznia oraz studenta.

7.         Nauczyciel powinien dzielić się zdobytym doświadczeniem i wiedzą z innymi nauczycielami.

8.         Nauczyciel winien uczestniczyć w różnych formach dokształcania i doskonalenia.

9.         Wskazane jest, aby nauczyciel rozpowszechniał swoje osiągnięcia poprzez różne formy publikacji, przy zachowaniu swych praw autorskich. Publikacje nauczycieli powinny być obiektywne, rzetelne, nacechowane troską o dobro nauki i człowieka.

10.      Nauczyciel może zdobywać stopnie specjalizacji zawodowej i stopnie naukowe.

 

   V.    Nauczyciel a społeczeństwo

 

1.         Nauczyciel powinien uczyć poszanowania norm współżycia społecznego i wychowywać zgodnie z nimi.

2.         Nauczyciel jest zobowiązany przestrzegać i uczyć przestrzegania norm prawnych, stojących na straży dobra wspólnego.

3.         Powinnością nauczyciela jest troska o dobre imię szkoły i stanu nauczycielskiego.

4.         Nauczyciel powinien wspierać młodzież w podejmowaniu pozytywnych inicjatyw na rzecz społeczeństwa oraz pomagać w tworzeniu organizacji i stowarzyszeń młodzieżowych o zdrowym profilu moralnym.

5.         Nauczyciel winien nawiązać współpracę z organizacjami i ruchami, które opierają swoją działalność na zasadach zgodnych z etyka chrześcijańską.

6.         Obowiązkiem nauczyciela jest reagowanie na wszelkie przejawy demoralizacji i patologii społecznej oraz przeciwdziałanie im.

7.         Nauczyciel powinien współtworzyć i przekazywać wiedzę o kulturze i tradycji narodowej.

8.         Nauczyciel powinien brać czynny udział w życiu społecznym, samorządowym oraz upowszechniać właściwe wzorce zachowania i wychowania, w szczególności kształtować patriotyzm, wrażliwość społeczną oraz odpowiedzialność obywatelską i polityczną.

9.         Obowiązkiem nauczyciela jest umacnianie poczucia odpowiedzialności i dumy z przynależności do polskiego narodu oraz wychowywanie w duchu patriotyzmu i solidarności międzyludzkiej.

10.      Nauczyciel powinien wprowadzić uczniów we właściwe pojęty etos pracy – kształtować zrozumienie jej wartości i zamiłowania do niej.

11.      Nauczyciel w swojej pracy nie może być podporządkowany obowiązującej w państwie ideologii.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Załącznik nr 2

 

KODEKS ETYCZNY PRACOWNIKÓW SAMORZĄDOWYCH W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ W TURZY

 

§ 1.

 1. Pracownicy samorządowi zatrudnieni w Szkole, zwani dalej „pracownikami”, traktują swoją pracę jako służbę publiczną.

2. Pracownicy obowiązani są przestrzegać norm prawnych, etycznych i moralnych, w tym także zawartych w Kodeksie etyki pracowników samorządowych, zwanym dalej „Kodeksem”.

§ 2.

 1. Pracownicy obowiązani są dbać o jakość wykonywanych obowiązków służbowych oraz wykazywać troskę o środki publiczne będące w dyspozycji Szkoły.

2. Pracownicy przy wykonywaniu swoich obowiązków służbowych powinni kierować się w szczególności: praworządnością, bezstronnością i bezinteresownością, obiektywizmem, uczciwością i rzetelnością, odpowiedzialnością, jawnością postępowania, dbałością o dobre imię Szkoły i jego pracowników, uprzejmością i życzliwością w kontaktach z interesantami oraz przełożonymi, podwładnymi i współpracownikami, godnym zachowaniem w miejscu pracy i poza nim.

§ 3.

1. Pracownicy wypełniają swoje obowiązki w ramach prawa i działają zgodnie z prawem. Podejmowane przez nich decyzje służbowe oparte są na konkretnych podstawach prawnych oraz właściwie uzasadnione.

2. W toku podejmowania decyzji służbowych pracownicy uwzględniają wszystkie istotne czynniki i przypisują każdemu z nich należne mu znaczenie. Nie uwzględniają natomiast żadnych okoliczności nienależących do sprawy.

3. Pracownicy załatwiają sprawy niezwłocznie, zgodnie z przepisami określającymi terminy załatwiania spraw.

§ 4.

Pracownicy działają bezstronnie i bezinteresownie, a w szczególności:

a) nie wykorzystują i nie pozwalają na wykorzystywanie powierzonych im zasobów, kadr i mienia publicznego w celach prywatnych;

b) nie podejmują prac, ani zajęć kolidujących z pełnionymi obowiązkami służbowymi;

c) wystrzegają się okazji do promowania jakichkolwiek grup interesu;

d) nie ulegają wpływom i naciskom politycznym, które mogą prowadzić do działań stronniczych lub sprzecznych z interesem publicznym; e) wykonując obowiązki służbowe kierują się interesem Szkoły i nie czerpią korzyści materialnych ani osobistych z tytułu pełnienia stanowiska, nie działają też w prywatnym interesie osób lub grup osób;

f) nie czynią użytku z uprzywilejowanego dostępu do informacji;

g) nie dopuszczają do powstawania konfliktu interesów między interesem publicznym a prywatnym;

h) korzystają z powierzonych uprawnień wyłącznie dla osiągnięcia celów, dla których uprawnienia te zostały im powierzone, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;

 i) w prowadzonych sprawach równo traktują wszystkich uczestników, nie ulegają żadnym naciskom, nie przyjmują żadnych zobowiązań wynikających z pokrewieństwa lub znajomości, nie przyjmują żadnych korzyści materialnych ani osobistych;

 j) nie angażują się w działania, które zagrażają prawidłowemu wypełnianiu obowiązków służbowych lub wpływają negatywnie na obiektywizm podejmowanych decyzji.

§ 5.

 1. Pracownicy ponoszą odpowiedzialność za decyzje i działania, nie unikając trudnych rozstrzygnięć. Przy zarządzaniu powierzonym majątkiem i środkami publicznymi, wykazują należytą staranność i gospodarność.

2. Pracownicy ujawniają próby marnotrawstwa, defraudacji środków publicznych, nadużywania stanowiska służbowego lub korupcji odpowiednim instytucjom i organom.

3. Pracownicy zgłaszają wątpliwości dotyczące celowości lub legalności decyzji podejmowanych w placówce bezpośredniemu przełożonemu lub w przypadku braku reakcji odpowiednim organom.

§ 6.

 1. Pracownicy udostępniają zainteresowanym osobom dostęp do publicznych dokumentów zgodnie z zasadami określonymi przepisami prawa. Odmowa udostępnienia informacji publicznej wymaga formy pisemnej i uzasadnienia.

2. Pracownicy nie ujawniają informacji poufnych ani nie wykorzystują ich dla osiągnięcia korzyści finansowych lub osobistych, zarówno w trakcie, jak i po zakończeniu zatrudnienia.

§ 7.

 1. Pracownicy są zatrudniani, awansowani i wynagradzani w oparciu o przesłanki merytoryczne oraz posiadane kwalifikacje i umiejętności zawodowe.

2. Pracownicy ustawicznie dążą do pogłębiania swojej wiedzy, kompetencji i umiejętności zawodowych niezbędnych do wykonywania obowiązków służbowych, a pracodawca sprzyja ich rozwojowi zawodowemu.

3. Pracownicy obowiązani są do zachowania lojalności w kontaktach z przełożonymi oraz gotowości do wykonywania służbowych poleceń.

4. Pracownicy udzielają obiektywnych, zgodnych z najlepszą wolą i wiedzą porad i opinii przełożonym, włącznie z oceną legalności i celowości ich działania.

§ 8.

 1. W kontaktach z interesantami Szkoły pracownicy zachowują się uprzejmie, są pomocni i udzielają odpowiedzi na skierowane do nich pytania wyczerpująco i dokładnie.

2. Pracownicy dbają o dobre stosunki międzyludzkie, przestrzegają zasad poprawnego zachowania, właściwych człowiekowi o wysokiej kulturze osobistej, w miejscu pracy i poza nim.

§ 9.

Pracownicy wykonują obowiązki rzetelnie i sumiennie, z szacunkiem dla innych i poczuciem godności własnej.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Załącznik nr 4

OPIS STANOWISKA PRACY I WYMOGÓW KWALIFIKACYJNYCH (przykład)

 

Nazwa stanowiska pracy:		woźna
Komórka organizacyjna:		Publiczna Szkoła Podstawowa w Turzy
Kategoria zaszeregowania:		II
Czas pracy:

 

Cele istnienia stanowiska pracy:

Utrzymanie czystości i porządku w budynku szkolnym oraz na posesji podczas trwania zajęć lekcyjnych, wykonywanie czynności usprawniających funkcjonowanie szkoły.

 

Miejsce w strukturze organizacyjnej:

Stanowisko pracy w Szkole Podstawowej w Turzy, bezpośrednio podległe dyrektorowi szkoły a wypadku nieobecności dyrektora - nauczycielowi zastępującemu dyrektora

Zakres obowiązków:

1)      sprzątanie sal lekcyjnych oraz innych pomieszczeń w tym, korytarzy, toalet w budynku szkolnym, 2)      sprawdzanie i uzupełnianie środków czystości i higieny w toaletach, 3)      sporządzanie wykazu środków czystości i higieny oraz przyborów i urządzeń do zakupu, 4)      utrzymanie w stałej czystości posesji przed wejściem do budynku szkolnego i wokół niego, 5)      mycie okien (przynajmniej dwa razy w roku) w mirę potrzeb, 6)      sprawdzanie zamknięcia okien przed włączeniem systemu alarmowego, 7)      wykonywanie innych prac zleconych przez dyrektora szkoły, 8)      odłączenie urządzeń elektrycznych z sieci elektrycznej 230V jeśli nie są użytkowane, 9)       wyłączenie oświetlenia na korytarzach i w toaletach podczas trwania zajęć lekcyjnych, 10)   uruchamianie dzwonka według harmonogramu w przypadku awarii zasilania, 11)   wykonywanie kserokopii, 12)   przygotowywanie i nalewanie ciepłych napojów uczniom, 13)   odśnieżanie i posypywanie piaskiem chodników okresie zimowym, 14)   otwieranie drzwi wejściowych do budynku szkolnego o godzinie ustalonej przez dyrektora, 15)   kontrola osób wchodzących na teren szkoły i kierowanie interesantów do odpowiednich osób, 16)   obsługa szatni uczniowskiej, 17)   pomoc nauczycielom dyżurnym w przestrzeganiu dyscypliny uczniów, 18)   zabezpieczanie kluczy do pomieszczeń szkolnych i wydawanie ich w miarę potrzeb osobom upoważnionym, 19)  wydawanie kredy tablicowej na potrzeby klas.

 

Zadania i obowiązki o charakterze ogólnym:

1.      Sumienne i staranne wykonywanie pracy, stosowanie się do poleceń przełożonych dotyczących pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. 2.      Przestrzeganie obowiązującego regulaminu pracy oraz ustalonego w zakładzie porządku i czasu pracy. 3.      Przestrzeganie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych. 4.      Przejawianie dbałości o dobro zakładu, ochrona jego mienia oraz zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. 5.      Przestrzeganie tajemnicy określonej w odrębnych przepisach oraz zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy.

 

Zakres odpowiedzialności:

1)      za powierzone wyposażenie stanowiska pracy, 2)      za oszczędne gospodarowanie środkami czystości, wodą  i energią elektryczną, 3)      za zgłaszanie potrzeb dotyczących środków dezynfekujących, artykułów chemicznych oraz materiałów i sprzętu do utrzymania czystości w budynku, 4)      za posiadane klucze do drzwi budynku szkolnego. 5)      za mienie w pomieszczeniach szkolnych podczas pracy, 6)      za ewentualne skutki finansowe błędnych decyzji i działań.

 

Wybrane uprawnienia:

1)      wynagrodzenia za pracę, 2)      urlop wypoczynkowy - 26 dni roboczych, 3)      otrzymanie ubrania roboczego i ekwiwalentu za jego pranie, 4)      otrzymanie środków czystości (ręcznik, mydło) oraz herbaty, 5)      korzystanie ze świadczeń socjalnych na wniosek pracownika, 6)      otrzymania premii uznaniowej za wykonaną pracę do 25% wynagrodzenia zasadniczego, 7)      dodatku za wieloletnią pracę, 8)      nagrody dyrektora szkoły, 9)      nagrody jubileuszowej po przepracowaniu 20, 25, 30, 35, 40, 45 lat.

 

Wymogi  kwalifikacyjne:
Wymagane wykształcenie:	konieczne:   podstawowe
Wymagane uprawnienia:	---
Doświadczenie zawodowe:	---
Wymagana wiedza:	1.      Znajomość przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 2.      Znajomość przepisów przeciwpożarowych.
Wymagane umiejętności i cechy osobowości :	1.      Wykonywanie prac zgodnie z zakresem obowiązków. 2.      Przestrzeganie ustalonej dyscypliny pracy. 3.      Systematyczność. 4.      Zaangażowanie i aktywność. 5.      Dokładność w działaniach. 6.      Własna, pozytywna inicjatywa w działaniu. 7.      Praca bez nadzoru.

 

Kryteria oceny pracy na stanowisku:

Podstawowe:

1.      Dyscyplina pracy. 2.      Poprawność wykonywanej pracy. 3.      Terminowość. 4.      Umiejętność obsługi powierzonych urządzeń. 5.      Odpowiedzialność i dbałość o mienie szkoły. 6.      Oszczędne i ekonomiczne gospodarowanie środkami do utrzymania czystości i higieny. 7.      Oszczędzanie energii elektrycznej.

Uzupełniające:

1.      Współpraca z innymi. 2.      Zręczność fizyczna (ogólna sprawność). 3.      Ogólny sposób bycia – życzliwość, kultura osobista.

 

 

Data i podpis bezpośredniego przełożonego                

Oświadczam, że treść niniejszego zakresu jest mi znana i zobowiązuję się do jego przestrzegania. Potwierdzam odbiór 1 egz. zakresu.

............................. dnia.....................                                            ..........…....................…….....

                                                                                                                       Podpis pracownika

 

Załącznik nr 3

 

Schemat organizacyjny Publicznej Szkoły Podstawowej w Turzy 

 

Załącznik nr 5

Plan działalności Publicznej Szkoły Podstawowej w Turzy na rok 20….

Część A: Cele do realizacji w roku 20….

(W tej części planu należy wymienić cele i zadania do realizacji w roku 20….)

Cele / Zadania	Planowany miernik		Zasoby finansowe/ osobowe	Właściciel celu / zadania i jego podpis
	Nazwa miernika	Planowana wartość do osiągnięcia  na koniec roku, którego dotyczy plan
Cel 1/20:………………………………………………………………………..
Zadanie 1.1//20: ……................................................................................
Zadanie 1.2//20: ……................................................................................
Cel 2/20……..............................................................................................
Zadanie 2.1//20: ……................................................................................
……………………………………………………………………………………….

 

Część B: Inne cele przyjęte do realizacji w roku 20….

(W tej części planu, należy wskazać cele i zadania przyjęte do realizacji, które nie zostały wymienione w części A)

Cele / Zadania	Planowany miernik		Zasoby	Właściciel celu / zadania i jego podpis
	Nazwa miernika	Planowana wartość do osiągnięcia  na koniec roku, którego dotyczy plan
Cel 1/20:………………………………………………………………………..
Zadanie 1.1//20: ……................................................................................
Zadanie 1.2//20: ……................................................................................
Cel 2/20……..............................................................................................
Zadanie 2.1//20……................................................................................

 

......................................                                        .........................................................

                Data                                                                             Podpis kierownika jednostki

Załącznik nr 6

Sprawozdanie z wykonania Planu działalności Publicznej Szkoły Podstawowej w Turzy za 20……..………

Cel / Zadanie planowane	Nazwa miernika	Miernik planowany	Miernik osiągnięty	Zdarzenia, które wpłynęły negatywnie na stopień realizacji zadania lub doprowadziły do odstąpienia od jego realizacji
Cel 1/20:………………………………..………
Zadanie 1.1//20................................................
Zadanie 1.2//20: ……......................................
Cel 2/20……....................................................
Zadanie 2.1//20: …….......................................

 Informacja dotycząca realizacji celów objętych planem działalności na rok …...

(Należy krótko opisać główne przyczyny, które spowodowały niezrealizowanie celów, wystąpienie różnic w planowanych i osiągniętych wartościach mierników)

 

 

......................................                                        .........................................................

           Data                                                                                 Podpis kierownika jednostki

Załącznik nr 7

 

 

CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE	CZYNNIKI WEWNĘTRZNE
1. Zmieniające się oczekiwania lub potrzeby mieszkańców gminy. 2. Zmiany przepisów prawa. 3. Zmiany gospodarcze. 4. Zmiany technologii. 5. Zagrożenia naturalne.	1.           Charakter działalności. 2.           Dostępne środki finansowe. 3.           Komunikacja w Szkole. 4.           Liczba pracowników i ich kwalifikacje. 5.           Liczba, rodzaj i wielkość dokonywanych operacji finansowych. 6.           Systemy informatyczne.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Załącznik nr 8

 

Priorytet kierownictwa (Poziomy istotności ryzyka).

Istotność	prawdopodobieństwo razy siła	Charakter ryzyka	Reakcja na ryzyko
Istotne 3	12-25	Wysoki wpływ ryzyka, ryzyko prawie pewne lub możliwe; Średni wpływ ryzyka, ryzyko prawie pewne.	W przypadku niemożności odstąpienia od realizacji bezzwłocznie zaplanować i zrealizować odpowiedź na ryzyko.
Średnio istotne 2	4-11	Wysoki wpływ ryzyka, ryzyko incydentalne; Średni wpływ ryzyka, ryzyko możliwe lub incydentalne; Niski wpływ ryzyka, ryzyko prawie pewne.	Zaplanować odpowiedź na ryzyko, zaplanowane działania zapobiegawcze zrealizować w momencie przystąpienia do realizacji określonych działań operacyjnych.
Nieistotne 1	0-3	Niski wpływ ryzyka, ryzyko możliwe lub incydentalne.	Monitorować ryzyko, zaplanować i zrealizować odpowiedź na ryzyko w przypadku zaistnienia symptomów wystąpienia określonego ryzyka.

 

 

 

 

 

 

 

 

Załącznik nr 9

Rejestr ryzyka w Publicznej Szkole Podstawowej w Turzy za 20..………

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.	10.	11.
Lp.	Cel	Zadanie	Opis ryzyka	Właściciel ryzyka	Stosowane aktualnie mechanizmy kontrolne	Siła oddziaływania ryzyka w skali 1-5	Prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka w skali 1-5	Punktowa ocena ryzyka iloczyn oddziaływania i prawdopodobieństwa. (9 = 7 x 8)	Reakcja na ryzyko	Priorytet kierownictwa w skali 1-3
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

 

 

......................................                                        .........................................................

         Data                                                                                                 Podpis

Załącznik nr 10

Wytyczne do oceny prawdopodobieństwa wystąpienia i siły oddziaływania ryzyka

 

 

Skala prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka                                                        Skala siły oddziaływania ryzyka

 

Prawdopodobieństwo wystąpienia	Oszacowane ryzyko		Siła oddziaływania	Oszacowane ryzyko
Ryzyko nie występuje / może wystąpić w zupełnie wyjątkowych sytuacjach. Obszar działania / proces nie dotyczy zadań strategicznych, nie należy do priorytetowych czynności generujących ryzyko. Przy realizacji zadań w ramach danego obszaru / procesu współpracuje się z jedną bądź dwiema jednostkami organizacyjnymi. Dany obszar działania / proces funkcjonuje powyżej roku od wprowadzenia zmian technologicznych, organizacyjnych i kadrowych. Oceniany obszar / proces uregulowany jest wyłącznie regulacjami wewnętrznymi.	1 znikome		Organizacyjne: Niska niezgodność z procedurami / przepisami prawa. Nie występuje zagrożenie utraty dobrego wizerunku. Ewentualne zakłócenia bez wpływu na realizację zadań i osiąganie celów. Ewentualne skutki ograniczane (neutralizowane) przez istniejące mechanizmy kontrolne. Finansowe: Nie przewiduje się wystąpienia straty finansowej, dodatkowych kosztów – bądź nieznaczne do 100 zł.	1 nieznaczne
Ryzyko prawdopodobnie nie wystąpi. Przy realizacji zadań w ramach danego obszaru / procesu współpracuje się z małą (ograniczoną) liczbą komórek organizacyjnych. W ostatnim okresie (np. 1 rok) obszar / proces nie podlegał zmianom technologicznym, organizacyjnym i kadrowym, bądź podlegał zmianom w minimalnym stopniu i uznaje się je za wdrożone. Obszar / proces w małym zakresie objęty regulacjami o charakterze zewnętrznym. Nie podlegały one zmianom. Niepożądane zakłócenia mogą powodować utrudnienia w realizacji zadań. Potencjalne zakłócenia wykonywania zadań nie mają wpływu na realizację celów.	2 niskie		Organizacyjne: Średnia niezgodność z procedurami lub niska niezgodność z postanowieniami umów. Małe zakłócenia pracy, ewentualne utrudnienia w realizacji zadań, nie mające wpływu na osiąganie celów. Istniejące mechanizmy kontrolne powinny ograniczyć skutki ewentualnych zakłóceń. Małe zagrożenie utraty dobrego wizerunku. Finansowe: >100 do 500 zł	2 małe
Ryzyko prawdopodobnie wystąpi w najbliższym okresie (od roku do pięciu lat). Przy realizacji zadań w ramach danego obszaru / procesu współpracuje się z innymi jednostkami, bądź z podmiotami zewnętrznymi. W ciągu ostatniego roku obszar / proces  podlegał ograniczonym zmianom organizacyjnym, technologicznym i kadrowym. Obszar / proces objęty w małym stopniu regulacjami zewnętrznymi, które mogły podlegać w ostatnim okresie zmianom. Może dotyczyć zadań o istotnym znaczeniu dla celów działalności.	3 średnie		Organizacyjne: Niska niezgodność z przepisami prawa lub średnia niezgodność z postanowieniami umów lub poważna niezgodność z procedurami. Średnie zakłócenia pracy. Potencjalne zagrożenia mogą doprowadzić do niewykonywania podstawowych zadań w określonym zakresie. Istniejące mechanizmy kontrolne tylko w pewnym stopniu mogą ograniczyć skutki ewentualnych zakłóceń. Średnie zagrożenie utraty dobrego wizerunku. Finansowe: > 500 do 1000 zł	3 średnie
Istnieje duże prawdopodobieństwo na wystąpienie ryzyka w ciągu najbliższego okresu od roku do trzech lat. Obszar / proces wymaga współpracy z innymi jednostkami bądź z podmiotami zewnętrznymi. W ciągu ostatniego roku obszar / proces podlegał zmianom technologicznym, organizacyjnym i kadrowym, z których część może wymagać poprawek i działań dostosowawczych. Obszar / proces objęty dużą liczbą regulacji prawnych (zewnętrznych i wewnętrznych). Zagrożenia mogą wywierać istotny wpływ na obszary działalności / procesy, mogą odnosić się do realizacji celów operacyjnych i strategicznych.	4 wysokie		Organizacyjne: Średnia niezgodność z przepisami prawa lub poważna niezgodność z postanowieniami umów. Brak szczegółowych procedur dla prowadzonych procesów. Poważne zakłócenia pracy. Mogą doprowadzić do nie wykonania celów cyklicznie (stałe zagrożenie). Niska skuteczność istniejących mechanizmów kontrolnych. Wysokie zagrożenie utraty dobrego wizerunku. Finansowe: > 1000 do 5000 zł.	4 poważne
Ryzyko z pewnością wystąpi w ciągu najbliższego roku. Obszar / proces związany jest z działalnością większej liczby komórek organizacyjnych, wymaga współpracy z podmiotami zewnętrznymi. W ciągu ostatniego roku obszar / proces podlegał istotnym zmianom technologicznym, organizacyjnym i kadrowym / obszar podlega częstym zmianom tego typu / obszar jest w trakcie zmian. Obszar działania / proces uregulowany jest  dużą liczbą regulacji prawnych (wewnętrznych i zewnętrznych). Zagrożenia dotyczą zadań w ramach celów strategicznych i należących do priorytetowych czynności / obszarów generujących ryzyko.	5 bardzo wysokie		Organizacyjne: Poważna niezgodność z przepisami prawa. Brak procedur dla danego procesu. Olbrzymie zakłócenia pracy. Zagrożenia spowodują brak zachowania ciągłości procesów działania, utrzymania funkcjonalności systemów niezbędnych do wykonywania podstawowych celów. Brak osiągnięcia kluczowych celów. Brak odpowiednich mechanizmów kontrolnych bądź istniejące mechanizmy okazują się nieskuteczne. Bardzo wysokie zagrożenie związane z utratą dobrego wizerunku. Zagrożenie bezpieczeństwa ludzi. Finansowe: >  5000 zł, utrata znacznego majątku.	5 katastrofalne

 

Załącznik nr 11

Raport roczny z zarządzania ryzykiem za rok 20.…

 

 

1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.	10.
Lp.	Cel	Zadanie	Opis ryzyka	Właściciel ryzyka	Punktowa ocena ryzyka iloczyn oddziaływania i prawdopodobieństwa.	Priorytet kierownictwa w skali 1-3	Czy ryzyko się zmaterializowało? (Tak /  Nie)	Opis podjętych działań (jeżeli ‘odpowiedź „Tak” w kolumnie 7)	Opis planowanych działań (o ile są planowane)
1.
2.
3.
4.
5.

 

 

......................................                                        .........................................................

         Data                                                                                                 Podpis

Załącznik nr 13

Ocena dojrzałości jednostki. Kryteria oceny Systemu Kontroli Zarządczej.

Ocena	Środowisko wewnętrzne	Cele i zarządzanie ryzykiem	Mechanizmy Kontrolne	Informacja i komunikacja	Monitorowanie i ocena
Ocena: 1 Wyraźnie nieprzestrzeganie wymogów	Częste przypadki naruszania wartości etycznych.   Brak zasobów ludzkich, kadra jest niewykwalifikowana lub/i niekompetentna.   Brak struktury organizacyjnej lub/i struktura nie zapewnia właściwej realizacji celów.   Brak formalnego podziału obowiązków.   Delegowanie uprawnień realizowane jest w sposób przypadkowy i nieformalny.	Brak misji i celów jednostki.   Brak zarządzania ryzykiem.	Brak mechanizmów kontrolnych zapewniających właściwy: -   nadzór, -   ciągłość działalności, -   ochronę zasobów, -   kontrolę operacji finansowych i gospodarczych -   bezpieczeństwo danych i systemów informatycznych   Istniejące mechanizmy kontrolne nie są stosowane w sposób ciągły lecz sporadycznie, ad hoc.	Brak zasad komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej.     Brak instrukcji, regulacji wewnętrznych formalizujących wykonywanie zadań, są one realizowane intuicyjnie.   Brak systemów informatycznych, nie istnieją żadne ograniczenia w dostępie do informacji, informacja nie jest zabezpieczana.	Brak zasad monitorowania i oceny systemu kontroli zarządczej.

 

 

Ocena	Środowisko wewnętrzne	Cele i zarządzanie ryzykiem	Mechanizmy Kontrolne	Informacja i komunikacja	Monitorowanie i ocena
Ocena: 2 Niedostateczna	Brak dokumentu określającego wartości etyczne.   Zasoby ludzkie są niewystarczające, część kadry jest niewykwalifikowana lub/i niekompetentna.   Polityka kadrowa nie jest sformalizowana.   Zrozumienie i akceptacja zasad środowiska wewnętrznego nie jest powszechna wśród kierownictwa i pracowników jednostki.   Struktura nie gwarantuje prawidłowego podziału zadań lub funkcjonuje w sposób nieformalny.	Misja i cele są określone, ale nie przypisano im mierników, zasobów i podmiotów odpowiedzialnych za ich realizację.   Nie istnieje dokumentacja tego procesu.   Identyfikacja  i szacowanie ryzyk jest wykonywane sporadycznie i intuicyjnie, nie istnieje dokumentacja tego procesu.	Brak mechanizmów kontrolnych zapewniających właściwy: -   nadzór, -   ciągłość działalności, -   ochronę zasobów, -   kontrolę operacji finansowych i gospodarczych -   bezpieczeństwo danych i systemów informatycznych   Stosowane mechanizmy kontroli nie stanowią odpowiedzi na konkretne ryzyka określone w procesie zarządzania ryzykiem.   Dokumentacja dotycząca kontroli zarządczej jest niespójna i niedostępna dla wszystkich osób, dla których jest niezbędna.   Są stosowane intuicyjnie,  ad hoc, nie są ze sobą powiązane, oparte w dużym stopniu na indywidualnej wiedzy pracowników, a nie na sformalizowanej dokumentacji.	Brak sformalizowanych, spójnych i wystandaryzowanych zasad komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej.   Cześć czynności wykonywana w oparciu o pisemne instrukcje, część poza instrukcjami, brak aktualizacji dokumentacji wewnętrznej.    Zaprojektowane systemy IT (elektronicznego przetwarzania danych) nie gwarantują właściwego wykonania zadań i nie stanowią wsparcia dla instrukcji manualnych, powodując wykonywanie licznych nieefektywnych kontroli manualnych, niekonsekwentne zasady odnoszące się do ochrony poufności, integralności i dostępności do informacji.	Brak sformalizowanych, spójnych i wystandaryzowanych zasad samooceny systemu kontroli zarządczej.   Brak zapewnienia kierownika jednostki o stanie kontroli zarządczej.

 

Ocena	Środowisko wewnętrzne		Cele i zarządzanie ryzykiem	Mechanizmy Kontrolne	Informacja i komunikacja	Monitorowanie i ocena
Ocena: 3 Dostateczna	Istnieje dokument określający wartości etyczne.   Zasoby ludzkie są wystarczające, kadra jest wykwalifikowana i kompetentna.   Podstawowe zasady polityki kadrowej są sformalizowane.   Struktura organizacyjna jest określona w formie pisemnej.   Struktura zapewnia właściwą realizację celów.   Formalny zakres obowiązków określono dla każdego pracownika.   Delegowanie uprawnień realizowane jest w sposób formalny.		Misja i cele są formalnie określone. Do celów przypisano mierniki, zasoby i podmioty odpowiedzialne za ich realizację. Istnieje dokumentacja tego procesu.   Wśród kadry zarządzającej istnieje świadomość analizy i oceny ryzyka. Miały miejsce szkolenia w tym zakresie.   Dokonywana jest udokumentowana identyfikacja i analiza ryzyk w odniesieniu do celów.   Brak pisemnych procedur w zakresie zarządzania ryzykiem.	Istnieją mechanizmy kontrolne zapewniające właściwy: -   nadzór, -   ciągłość działalności, -   ochronę zasobów, -   kontrolę operacji finansowych i gospodarczych -   bezpieczeństwo danych i systemów informatycznych   Przepisy wewnętrzne, regulaminy, instrukcje  są sformalizowane, jakkolwiek ich jakość i skuteczność jest ograniczona.   Stosowane mechanizmy nie są jasne, stosowane przy ograniczonej przejrzystości i zrozumieniu. Istnieje wysoki stopień zależności od indywidualnej wiedzy pracownika, istnieje realne ryzyko błędnego stosowania.	Istnieją sformalizowane, spójne i wystandaryzowane zasady komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej.   Instrukcje są sformalizowane i aktualizowane, jakkolwiek zdarzają się przypadki opóźnień.   Zaprojektowane systemy IT stanowią wsparcie dla instrukcji manualnych, ograniczony sposób zabezpieczenia w sposób formalny poufności, integralności informacji.	Istnieją sformalizowane, spójne i wystandaryzowane zasady samooceny systemu kontroli zarządczej.   Kierownik jednostki przedstawia zapewnienie o stanie kontroli zarządczej.   Monitorowanie skuteczności poszczególnych elementów systemu kontroli zarządczej ograniczona jedynie do sporadycznych przeglądów.
Ocena	Środowisko wewnętrzne		Cele i zarządzanie ryzykiem	Mechanizmy Kontrolne	Informacja i komunikacja	Monitorowanie i ocena
Ocena: 4 Dobra	Wszyscy pracownicy zostali formalnie zapoznani z dokumentem określającym wartości etyczne.   Zasoby ludzkie są w pełni wystarczające do realizacji celów.   Jednostka planuje i realizuje politykę szkoleniową zapewniającą odpowiednie kwalifikacje i kompetencje kadry.   Wszystkie zasady polityki kadrowej są sformalizowane.   Struktura organizacyjna określona jest w formie pisemnej i odpowiada aktualnym celom.   Każdy pracownik posiada aktualny zakres obowiązków.   Delegowanie uprawnień jest sformalizowane, a ich przyjęcie każdorazowo potwierdzane podpisem.		Misja i cele są corocznie formalnie określane. Do każdego celu i zadania przypisano mierniki, zasoby i podmioty odpowiedzialne za ich realizację.   Istnieje sformalizowany system monitorowania realizacji celów i zadań.   Co roku dokonywana jest ocena końcowa realizacji celów i zadań.   Kadra zarządzająca jest przeszkolona z zakresu zarządzania ryzykiem.   Co najmniej raz w roku dokonywana jest w sposób formalny identyfikacja, a także określenie skutków i prawdopodobieństwa ryzyka w odniesieniu do celów. Zdefiniowano akceptowalne poziomy ryzyka.   Istnieją pisemne procedury w zakresie zarządzania ryzykiem.	Istnieją sformalizowane, spójne i wystandaryzowane mechanizmy kontrolne zapewniające właściwy: -   nadzór, -   ciągłość działalności, -   ochronę zasobów, -   kontrolę operacji finansowych i gospodarczych -   bezpieczeństwo danych i systemów informatycznych   Procesy podlegają ciągłemu doskonaleniu, występują sporadyczne błędy. Istnieje niewielki stopień zależności od indywidualnej wiedzy pracownika, istnieje niskie ryzyko błędnego stosowania.   Stosowane mechanizmy kontroli stanowią bezpośrednią odpowiedź na ryzyka określone w procesie zarządzania ryzykiem.   Dokumentacja dotycząca kontroli zarządczej jest spójna i dostępna dla wszystkich osób, dla których jest niezbędna.	Istnieją sformalizowane, spójne i wystandaryzowane zasady komunikacji wewnętrznej.   Istnieją formalne zasady komunikacji z podmiotami zewnętrznymi (tryby załatwiania spraw, przyjmowania skarg, reklamacji, etc.).   Ewentualnemu doskonaleniu procesów towarzyszy aktualizacja instrukcji.   Istnieją formalne zasady zabezpieczające poufność, integralność i dostępność do informacji. Automatyzacja i narzędzia elektroniczne są stosowane przez pracowników.	Istnieją sformalizowane, spójne i wystandaryzowane zasady samooceny systemu kontroli zarządczej.   Kierownik jednostki przedstawia zapewnienie o stanie kontroli zarządczej biorąc pod uwagę wyniki monitorowania, samooceny oraz ewentualnych audytów i kontroli.   Monitorowanie skuteczności poszczególnych elementów systemu kontroli zarządczej wykonywane jest w oparciu o formalne zasady.
Ocena		Środowisko wewnętrzne	Cele i zarządzanie ryzykiem	Mechanizmy Kontrolne	Informacja i komunikacja	Monitorowanie i ocena
Ocena: 5 Najlepsza praktyka		Wśród pracowników jak i kadry kierowniczej istnieje powszechna akceptacja i świadomość standardów kontroli zarządczej. Wszyscy pracownicy zostali formalnie zapoznani z dokumentem określającym wartości etyczne. Postępowanie pracowników jest zgodne z wartościami etycznymi.  Polityka kadrowa jest sformalizowana i realizowana w sposób przejrzysty i spójny. Struktura organizacyjna określona jest w formie pisemnej i odpowiada aktualnym celom, każdy pracownik ma do niej bezpośredni dostęp. Każdy pracownik posiada aktualny zakres obowiązków. Delegowanie uprawnień jest sformalizowane, a ich przyjęcie każdorazowo potwierdzane podpisem.	Misja i cele są corocznie formalnie określane. Do każdego celu i zadania przypisano mierniki, zasoby i podmioty odpowiedzialne za ich realizację. Istnieje sformalizowany system monitorowania ich realizacji. Dokonana została formalna ocena końcowa realizacji celów/zadań uwzględniająca kryterium oszczędności, efektywności i skuteczności. Co najmniej raz w roku dokonywana jest w sposób formalny identyfikacja, a także określenie skutków i prawdopodobieństwa ryzyka w odniesieniu do celów. Zdefiniowano akceptowalne poziomy ryzyka i rodzaj reakcji. Proces zarządzania ryzykiem jest sformalizowany, doskonalony i podlega regularnym przeglądom. Kadra zarządzająca swobodnie korzysta z wszystkich technik zarządzania ryzykiem.	Istnieją sformalizowane, spójne i wystandaryzowane mechanizmy kontrolne zapewniające właściwy: -   nadzór, -   ciągłość działalności, -   ochronę zasobów, -   kontrolę operacji finansowych i gospodarczych -   bezpieczeństwo danych i systemów informatycznych Mechanizmy kontrolne są sformalizowane o dobrej standaryzacji, transparentne, stosowane i akceptowane zarówno przez pracowników jak i kadrę kierowniczą. Do każdego istotnego ryzyka określonego w procesie zarządzania ryzykiem przypisano mechanizm kontrolny stanowiący odpowiedź na to ryzyko. Dokumentacja dotycząca kontroli zarządczej jest spójna i dostępna dla wszystkich osób, dla których jest niezbędna.	Istnieją sformalizowane, spójne i wystandaryzowane zasady komunikacji wewnętrznej.   Istnieją formalne zasady komunikacji z podmiotami zewnętrznymi (tryby załatwiania spraw, przyjmowania skarg, reklamacji, etc.).   Instrukcje, regulaminy  są na bieżąco aktualizowane przy zmianach i udoskonaleniach procesów.   Istnieją zasady formalne zabezpieczające poufność, integralność i dostępność do informacji, są znane i akceptowane zarówno przez pracowników jak i kadrę kierowniczą.	Istnieją sformalizowane, spójne i wystandaryzowane zasady samooceny systemu kontroli zarządczej.   Kierownik jednostki przedstawia zapewnienie o stanie kontroli zarządczej biorąc pod uwagę wyniki monitorowania, samooceny oraz ewentualnych audytów i kontroli.   Monitorowanie skuteczności poszczególnych elementów systemu kontroli zarządczej wykonywana w oparciu o czynności cykliczne, realizowane zgodnie z planem, na bieżąco. Pozyskiwana informacja dostarcza narzędzi do poprawiania jakości i efektywności realizowanych zadań.